พิธีไหว้ครู
พิธีไหว้ครู
คือ การที่ศิษย์แสดงความคารวะยอมรับนับถือครูบาอาจารย์อย่างจริงใจว่า ท่านเพียบพร้อมด้วยคุณธรรมความรู้ ศิษย์ในฐานะผู้สืบทอดมรดกทางวิชาการ จึงพร้อมใจกันปวารณาตนรับการถ่ายทอดวิชาความรู้ด้วยความวิริยะอุตสาหรรมมานะอดทน เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์จุดหมายปลายทางของการศึกษาตามที่ตั้งใจไว้ จะเห็นได้ว่าเรามีประเพณีการไหว้ครูมาแต่โบราณเราไหว้ครู เพราะเราเคารพในความเป็นผู้รู้และความเป็นผู้มีคุณธรรมของท่าน สิ่งของเครื่องสักการะในพิธีไหว้ครูที่ควรจะมี ซึ่งปฏิบัติกันมาแต่โบราณคือ ดอกมะเขือ เป็นสัญลักษณ์ของความอ่อนน้อมถ่อมตน หญ้าแพรกเป็นสัญลักษณ์ของความอดทน ข้าวตอกเป็นสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย ซึ่งไม่ควรขาด ๓ สิ่งนี้ในการไหว้ครู เพื่อในการใช้เป็นเครื่องสักการะในพิธีไหว้ครูนั้น
เผด็จ ทัตตะชีโว. ไหว้ครู. กรุงเทพฯ, ๒๕๓๙
ทำไมต้องประกอบพิธี?
พิธี คือ การเป็นรูปแบบแผนอันพึงปฏิบัติตาม ซึ่งพิธีนี้มักมีอยู่กับทุกศาสนาและทุกเชื้อชาติ และพิธียังคงบ่งบอกถึงวัฒนะธรรมของบุคคลผู้อยู่ในสังคมนั้น ๆ อีกด้วย พิธีนั้นมักมีการพัฒนารูปแบบแบบแผนกันมาอยู่เรื่อย ๆ เพื่อให้สอดคล้องกับผู้คนในแต่ละถิ่นฐาน โดยมากมักจะผสมผสาน ระหว่างพิธีที่มีอยู่เดิมกับของใหม่ซึ่งเข้ามามีบทบาทด้วย ดังจะเห็นได้จากผืนแผ่นดินไทยในสมัยโบราณมีการนับถือศาสนาพราหมณ์มาตั้งแต่ดั้งเดิม ต่อมาศาสนาพุทธได้มาเจริญในประเทศไทยจึงเกิดมีการผสมผสานกันจนปัจจุบันแยกกันแทบไม่ออก เช่น พิธีแรกนาขวัญ,พิธีการแต่งงาน,พิธีการ ลอยกระทงเพื่อบูชาในเดือน ๑๒ พิธีการต่าง ๆ ที่ซึ่งกระทำกันส่วนใหญ่ก็เพื่อเป็นการบูชาเทพเจ้า,พระพุทธเจ้า,พระเจ้าของแต่ละคนที่ตนนับถือและเมื่อการสวดบูชาบ่อยครั้งมากขึ้น ความคุ้นเคยจึงได้ยกย่องเทพเจ้าเป็นครูบาอาจารย์ ในแต่ละแขนงวิชา
จุดมุ่งหมายของการไหว้ครู
คนเราทุกคนหากแม้นร่ำเรียนมาย่อมมีความเคารพในครูบาอาจารย์และเพื่อเป็นการรำลึกถึงพระคุณของครูบาอาจารย์ และเป็นการขอขมาลาโทษในสิ่งที่ได้กระทำการผิดพลาด นอกเหนือจากคำสั่งสอนของครูบาอาจารย์ ซ้ำยังเป็นการเรียกขวัญ กำลังใจในงานหรือวิชาการนั้น ๆ ให้เกิดความมั่นใจในวิชานั้น ๆ อีกด้วย
ความหมายของเครื่องสังเวย
โดยทั่วไปเครื่องสังเวยในพิธีไหว้ครูมักจะจัดเป็นคู่ทั้งหมด - หัวหมู เป็ด ไก่ ปู ปลา กุ้ง เป็นเครื่องเซ่นชนิดคาวโดยเป็นการสังเวยทั้งสัตว์สี่เท้า สัตว์ปีก สัตว์บก สัตว์น้ำ เพราะครูแต่ละท่านชอบกินไม่เหมือนกันจึงมีของไว้ไม่เหมือนกัน
- เหล้า,เบียร์,เหล้าขาว โดยปกติของคนโบราณ มักดื่มยกเว้นคนถือศีล และไว้ถวาย แด่เทพผู้มิได้ถือศีลดุจฤาษี และยังให้แก่บริวารต่าง ๆ ด้วย
- พวงมาลัย ดอกไม้สด เครื่องแสดงความเคารพอันส่งกลิ่นหอม
- ธูป เทียน หมายถึง การบูชาด้วยอัคคี และเครื่องไม้หอม - หมาก พลู บุหรี่ เป็นของที่คนแก่โบราณชอบกินและสูบ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น